Một khía cạnh an ủi của thần học Công Giáo là giáo huấn về việc cầu thay nguyện giúp. Bạn sẽ thật vui khi biết rằng có người đang cầu nguyện cho mình, dù bạn có biết người đó là ai hay cầu nguyện khi nào hay không. Điều quan trọng cần lưu ý là sự chuyển cầu không phải là làm trung gian; chỉ có một Đấng trung gian là Chúa Giêsu Kitô. Là Thiên Chúa thật và là người thật với thiên tính trọn vẹn và nhân tính trọn vẹn, Chúa Giêsu là Đấng duy nhất nối liền trời và đất.
Tuy nhiên, vai trò trung gian duy nhất của Chúa Giêsu không ngăn cản, loại trừ, hay can ngăn việc cầu thay nguyện giúp. Nếu ngày mai bạn phẫu thuật bàng quang túi mật, và bạn xin tôi cầu nguyện cho bạn, và tôi nói, “Không, bạn không cần lời cầu nguyện của tôi. Bạn nên đến thẳng Chúa Giêsu và cầu nguyện cho chính mình,” điều này khiến bạn có thể bị xúc phạm nặng nề – cùng với lý do chính đáng. Bạn có thể cầu nguyện cho chính mình, và bạn nên cầu nguyện cho bản thân mình. Mọi người nên cầu nguyện cho mình. Nhưng chúng ta cũng có thể và cũng nên cầu nguyện cho nhau. Những lời cầu nguyện của người khác không bao giờ lãng phí. Chúng vẫn có hiệu quả. Thiên Chúa nghe lời cầu nguyện của mọi người, vậy vấn đề nằm ở đâu khi cầu nguyện cho người khác hoặc xin người khác cầu nguyện cho? Lời chuyển cầu không cần thiết nhưng hữu ích (theo ý Chúa). Đó vẫn là một huyền nhiệm vì vốn dĩ trong thực tế chúng ta phải đón nhận và ôm ấp ý muốn của Thiên Chúa, thế nhưng Ngài vẫn cho phép chúng ta xin điều chúng ta muốn. Vì chúng ta không biết chắc xét về huyền nhiệm đâu là ý Chúa trong cuộc đời chúng ta, chúng ta hy vọng và tin tưởng rằng chí ít mình cũng tới sát hay đến gần thánh ý Ngài. Thay vì không bao giờ cầu xin sự giúp đỡ, Chúa muốn chúng ta hãy xin; Ngài cũng muốn chúng ta xin một cách thích đáng, luôn luôn đáp ứng điều kiện là lời xin của mình phải phù hợp với ý muốn của Ngài.
Phúc Âm có rất nhiều ví dụ kể về việc người ta xin Chúa Giêsu chữa bệnh, không phải cho chính họ nhưng cho người khác. Đó là lời cầu thay nguyện giúp. Khi Giaia tiếp cận Đức Kitô (như được miêu tả trong Mc 5,22-43), ông đã xin Chúa Giêsu chữa lành cho đứa con gái sắp chết của ông. Ông đang cầu nguyện cho cháu bé. Chúa Giêsu cho phép ông cầu thay cho con gái mình và chữa lành cho cô bé một cách kỳ diệu.
Viên đại đội trưởng người Rôma ở Lc chương 7 đã sai sứ giả đến xin Chúa Giêsu chữa lành người nô lệ của mình. Ở đây cả viên đại đội trưởng và các sứ giả đều xin giúp đỡ khi đại diện cho người khác. Phải chăng Chúa Giêsu đã quở trách các đầy tớ và nói: “Hãy nói với ông chủ của mấy người chính ông ta hãy tự đến mà xin tôi?” Không, Chúa Giêsu cho phép vị đại đội trưởng cầu thay cho người nô lệ của mình, và cũng cho phép các tôi tớ cầu thay cho ông. Việc cầu thay nguyện giúp, không là sự nhất thiết bắt buộc, nhưng là điều Thiên Chúa muốn.
Đạo Công Giáo không chỉ dạy rằng bạn và tôi có thể cầu nguyện cho người khác và người khác có thể cầu nguyện cho chúng ta, hơn thế, giáo lý về mầu nhiệm các thánh thông công dạy rằng các thánh trên trời và các linh hồn trong luyện ngục cũng có thể cầu nguyện cho chúng ta. Cái chết không hủy hoại mối dây tình yêu. Người đã khuất có thể cầu nguyện cho chúng ta, và chúng ta có thể cầu nguyện cho họ. Tuy nhiên, các thánh trên trời không cần lời cầu nguyện của chúng ta vì họ đã ở thiên đàng và có những gì họ muốn và cần. Những linh hồn bị đọa đày trong hỏa ngục cũng không thể nhận sự giúp đỡ của chúng ta và họ cũng chẳng muốn được giúp. Tuy nhiên, nhờ những lời cầu nguyện, chúng ta có thể giúp đỡ các linh hồn trong luyện ngục. Chúng ta không biết cách thức hay lúc nào các linh hồn được giúp đỡ cũng như chúng ta không biết cách thức hay thời điểm những lời cầu nguyện của chúng ta có thể giúp đỡ những người còn đang sống. Cầu nguyện cho người đã khuất là một việc tốt lành vì nó thể hiện lòng tôn trọng đối với linh hồn bất tử của các ngài.
Khi người Công Giáo cầu nguyện với Đức Trinh Nữ Maria hoặc với các thánh, họ đang nguyện xin sự cầu thay nguyện giúp của các ngài. Chỉ có kiểu cầu nguyện suy tôn là việc thờ phượng, và kiểu cầu nguyện này chỉ dành riêng cho một mình Thiên Chúa. Người Công Giáo không cầu nguyện suy tôn và họ cũng không được cầu nguyện như thế với Đức Maria hay với bất cứ vị thánh nào. Tuy nhiên, chúng ta có thể dùng kiểu cầu nguyện xin ơn, đặc biệt là kiểu cầu nguyện chuyển cầu. Nếu tôi có thể xin bạn là một người đang sống cầu nguyện cho tôi, thì tôi cũng có thể xin một vị thánh trên trời hay thậm chí Mẹ của Chúa Giêsu cầu nguyện cho tôi.
Cầu nguyện là việc thông giao với các linh hồn. Cầu nguyện với các thánh không phải là thờ phượng các ngài, nhưng là thông giao với các ngài theo cách duy nhất có thể. Cầu nguyện với các thánh chỉ có thể là kiểu cầu nguyện chuyển cầu; dù kiểu cầu nguyện này không nhất thiết bắt buộc, nhưng nó lại hữu ích.
Chuyển ngữ: Nhóm Majorica, Học viện Dòng Tên
Nguồn: Rev. John Trigilio JR., Ph.D., and Rev. Kenneth D. Brighenti, Ph.D.,
The Catholicism Answer Book- The 300 Most Frequently Asked Question,
(Naperville, Illinois: Sourcebooks, Inc., 2007), 230-231.