Cầu nguyện là gì? Giáo lý Công Giáo (số 2559) trích lời thánh Gioan Đamát, “Cầu nguyện là nâng lòng trí của mình lên cùng Thiên Chúa hay là kêu xin Thiên Chúa ban cho những điều tốt lành.” Nhiều tác giả sách thiêng liêng xem cầu nguyện đơn giản là cuộc chuyện trò với Chúa hay việc giao tiếp với Ngài.
Theo truyền thống, Đạo Công Giáo phân biệt 4 loại cầu nguyện: suy tôn, nài xin (cầu khẩn), thống hối, và cảm tạ (tạ ơn). Đức cha Thomas Welsh, giám mục nghỉ hưu giáo phận Allentown, Pennsylvania thường nói nói về việc ngài được các sơ dạy cầu nguyện theo phương pháp: tôn thờ, thống hối, tạ ơn và nài xin.
“Cứ xin thì sẽ được,” Chúa Giêsu đã nói như thế trong Tin Mừng (Mt 7,7). Xin ơn hay cầu khẩn là kiểu cầu nguyện nài xin sự trợ giúp của Thiên Chúa. Chúng ta không chỉ được khuyến khích để nài xin mà còn phải kiên nhẫn và kiên định trong khi nài xin theo lời Chúa Giêsu đã dạy. Ngài chưa bao giờ hứa hẹn về thời điểm hay cách thức lời cầu nguyện của chúng ta sẽ được nhậm lời, đơn giản là chúng sẽ được nhậm lời.
Việc chuyển cầu là một hình thức xin ơn khi chúng ta nài xin Thiên Chúa giúp đỡ một ai đó. Chúng ta không chỉ mong tìm trợ giúp cho bản thân mình nhưng còn cho tha nhân nữa. Cầu nguyện cho nhau chính là việc người Kitô hữu cần làm.
Ăn năn hay kêu van là kiểu cầu nguyện thống hối. Khi tội nhân đã hoán cải trong lòng (tiếng Hy Lạp là metanoia) và tiếc nuối vì đã phạm tội, đó là sự ăn năn. Việc ăn năn toàn hảo là lòng đau đớn sâu sắc vì tội đã phạm, bởi lẽ kẻ ấy buồn đau vì đã xúc phạm Thiên Chúa thiện hảo và yêu thương. Việc ăn năn không toàn hảo là lòng đau đớn do nỗi sợ hình phạt gây nên. Dù không phải là lý do tốt nhất, nỗi sợ hỏa ngục cũng đủ tốt để được tha thứ. Tuy nhiên, mục đích xứng hợp hơn phải là lòng ăn năn chỉ vì bạn đã phạm đến Thiên Chúa.
Tạ ơn hay cảm tạ là kiểu cầu nguyện thể hiện lòng biết ơn với những phúc lành Chúa đã ban. Đó là cách thế thiêng liêng để nói “cám ơn” đối với Thiên Chúa. Đó không chỉ là cách xử sự tốt đẹp, nhưng sự công chính đòi chúng ta làm như thế. Dâng lời tạ ơn được diễn tả cách hoàn hảo trong Thánh Lễ.
Tạ ơn, trong tiếng Hy Lạp là eucharistia, được Giáo Hội dùng để mô tả bánh tiến (Thánh Thể). Lễ Tạ Ơn Thánh Thiện là cử hành mà con người và Giáo Hội diễn tả việc được dự phần vào mình và máu Chúa Kitô.
Cũng có 3 cách thức cầu nguyện: khẩu nguyện (bộc phát hay trang trọng; riêng tư hay phụng vụ), suy niệm (thuộc tâm trí), và chiêm niệm (thuộc thần bí).
Bất cứ lời nguyện cầu nào được nói ra, dù do nhớ lại hay tự phát đều là khẩu nguyện. Đó có thể là tiếng thì thầm êm nhẹ, một lời tuyên bố lớn tiếng, hay bất cứ cách thế nào gần giống như thế. Khẩu nguyện có thể là nói hoặc hát. Sẽ là khẩu nguyện trang trọng nếu lời cầu nguyện do một ai đó soạn ra; sẽ là khẩu nguyện bộc phát nếu bạn tự nói ra. Cầu nguyện riêng tư được thực hiện một mình, trong khi cầu nguyện phụng vụ cần đến cộng đoàn. Chúa Giêsu đã phán: “Ở đâu có hai ba người họp lại nhân danh Thầy, thì có Thầy ở đấy, giữa họ” (Mt 18,20). Cầu nguyện phụng vụ là lời cầu nguyện của Giáo Hội (từ phụng vụ có gốc từ Hy Lạp (leitourgia) có nghĩa là thờ phượng công khai. Thánh Lễ là hình thức cao nhất và trang trọng nhất của cầu nguyện phụng vụ.
Cầu nguyện tâm trí hay suy niệm được vận dụng để tập trung tâm trí vào chân lý đức tin hay sử dụng trí tưởng tượng và hình ảnh giúp một người hiện diện trong một số biến cố của lịch sử cứu độ, vờ như bạn đang chứng kiến phép lại hóa bánh và cá ra nhiều, hay hình dung bạn đang ở trên núi Calavariô nhìn xem Chúa Giêsu bị đóng đinh. Sử dụng trí nhớ và trí tưởng tượng hiệu quả với rất nhiều người. Suy niệm Kitô giáo không là kết quả của việc ngồi bất động, những âm thanh rền rĩ, hay tụng niệm. Suy niệm không hướng đến cái tôi hay những khái niệm trừu tượng. Đó là việc tương giao với Thiên Chúa bằng cách đặt những cái tôi có ý thức của chúng ta trong sự hiện diện của Ngài và suy tư về các thuộc tính của Ngài (thương xót, yêu thương, tha thứ, nhẫn nại, công chính, và nhiều thuộc tính khác).
Chiêm niệm là cách cầu nguyện cao nhất, nơi đó bạn để Thiên Chúa làm chủ cuộc chuyện trò. Ngài ngỏ lời với bạn, từ trái tim đến trái tim, trong khi chiêm niệm. Đây là hình thức cầu nguyện rất huyền bí, phải mất cả đời để đạt đến nhờ ơn Chúa. Bạn không thể thúc ép hay tạo nên chiêm niệm. Nó là tặng phẩm Thánh Thần ban theo thời điểm và cách thức Ngài chọn.
Chuyển ngữ: Nhóm Majorica, Học viện Dòng Tên
Nguồn: Rev. John Trigilio JR., Ph.D., and Rev. Kenneth D. Brighenti, Ph.D.,
The Catholicism Answer Book- The 300 Most Frequently Asked Question,
(Naperville, Illinois: Sourcebooks, Inc., 2007), 228-229.
