Có hai loại ân sủng – hiện sủng và thánh sủng. Thánh sủng làm cho một người trở nên thánh thiện nhờ vào sự cư ngụ của Ba Ngôi Chí Thánh, nghĩa là Ba Ngôi Thiên Chúa là Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Thần cư ngụ nơi linh hồn con người. Ân sủng đó đạt được nhờ bí tích Rửa Tội. Bằng việc đổ nước hay dìm mình vào trong nước và đọc công thức Ba Ngôi (“Tôi rửa anh (chị), nhân danh Cha, và Con và Thánh Thần”), người này sẽ được cứu độ nhờ máu Đức Ki-tô đã đổ ra trên thập giá. “Ơn thánh hóa là một hồng ân thường xuyên, một trạng thái bền vững và siêu nhiên, kiện toàn chính linh hồn để nó có khả năng sống với Thiên Chúa và hành động vì tình yêu của Người” (GLHTCG, số 2000). Nhờ ân sủng này, chúng ta chia sẻ sự sống với Thiên Chúa, đây là lý do tại sao những người được rửa tội được gọi là nghĩa tử của Thiên Chúa.
Thánh sủng có thể được lớn lên nhờ những hành vi tốt lành, nhờ cầu nguyện, thực hành nhân đức và đón nhận các bí tích. Những biểu lộ chính yếu của thánh sủng là việc thực hành nhân đức và bảy ơn Chúa Thánh Thần: ơn khôn ngoan, ơn hiểu biết, ơn thông minh, ơn biết lo liệu, ơn can đảm, ơn đạo đức, ơn kính sợ Thiên Chúa. Và tương ứng bảy ơn là 12 hoa trái: bác ái, hoan lạc, bình an, kiên nhẫn, quảng đại, nhân từ, từ tâm, khoan dung, trung tín, khiêm nhu, tiết độ và khiết tịnh.
Mặc khác, ơn thánh sủng có thể bị đánh mất vì tội trọng. Tội trọng là một suy nghĩ xấu, một lời nói xấu hay một việc làm xấu hủy hoại linh hồn. Để một tội là tội trọng, phải có ba điều kiện. Trước hết chất thể phải nghiêm trọng, nghĩa là suy nghĩ, lời nói và hành động phải sai một cách trầm trọng. Thứ hai, tội nhân phải biết tội đó là tội trọng, nghĩa là anh ta phải có sự hiểu biết đầy đủ về nó. Và cuối cùng tội nhân phải cân nhắc và tự do chọn lựa để phạm tội đó với bất kỳ giá nào. Một tội sẽ là tội trọng khi có đầy đủ ba điều kiện trên. Nếu một người chết với tội trọng trong linh hồn, người ấy sẽ đánh mất sự sống vĩnh cửu. Tội trọng giết chết đời sống ân sủng trong một linh hồn, và ân sủng khôi phục sự sống đó. Nhờ bí tích Hoà giải, lòng thương xót, tình yêu và lòng trắc ẩn của Thiên Chúa chữa lành linh hồn, và ơn thánh sủng được hồi phục.
Hiện sủng là một sự giúp đỡ hay trợ giúp siêu nhiên đến từ Thiên Chúa. Có hai loại. Loại thứ nhất giúp tâm trí biết phân biệt sự thiện và sự dữ; loại thứ hai thúc đẩy ý muốn của chúng ta thuần phục và làm điều thiện. Không giống như thánh sủng có thể bị đánh mất, hiện sủng luôn được trao ban cho con người, thúc giục linh hồn trở về với Thiên Chúa. Đó là một gợi hứng nhẹ nhàng, một suy nghĩ thánh thiện hay một ước ao. Một linh hồn đang ở trong tình trạng ân sủng (nghĩa là ai không ở trong tình trạng tội trọng) hướng đến những thúc đẩy của ơn hiện sủng nhiều hơn và nhờ đó đáp trả với xác tín hơn. Trong thời gian bị cám dỗ, đau khổ và bệnh tật, ơn hiện sủng giúp người bền tâm vững chí. Cuối cùng, ơn hiện sủng có thể là phương dược trợ giúp tiến trình chữa lành linh hồn khỏi tội và giúp người ta tuân giữ luật luân lý tự nhiên.
Chuyển ngữ: Nhóm Maiorica, Học viện Dòng Tên
Nguồn: Rev. John Trigilio JR., Ph.D., and Rev. Kenneth D. Brighenti, Ph.D., The Catholicism Answer Book- The 300 Most Frequently Asked Question, (Naperville, Illinois: Sourcebooks, Inc., 2007), 88-89.
