Ảnh từ Internet
Trong câu hỏi này, tác giả cuốn sách trả lời 2 phần riêng biệt. Phần thứ nhất, tác giả khẳng định Thiên Chúa không tạo nên ma quỷ; và đó là đức tin của chúng ta (đoạn thứ nhất). Phần thứ 2, tác giả trả lời cho câu hỏi nếu Thiên Chúa tạo nên ma quỷ thì liệu có cách giải thích nào thỏa đáng không (các đoạn còn lại)? Ở phần 2 này, tác giả sử dụng phương pháp thần học suy lý để trình bày quan điểm của mình.
Thiên Chúa không tạo nên ma quỷ; Ngài tạo nên các thiên thần, Lucifer, kẻ sau đó đã dùng ý chí tự do của chính mình làm cho mình hóa thành ma quỷ bởi sự đối nghịch với ý muốn của Thiên Chúa. Chính trong Sáng Thế Ký nói với chúng ta rằng Thiên Chúa sáng tạo mọi sự vốn đã tốt đẹp (“và Thiên Chúa thấy mọi sự thì tốt đẹp”), chỉ sau khi phạm tội, con người và một số thiên thần trở nên ma quỷ bởi sự lựa chọn tự do của chính họ. Những tôn giáo khác cho rằng luôn luôn có một cuộc chiến không ngừng giữa thiện và ác, giữa Thiên Chúa và ma quỷ. Điều đó được gọi là thuyết nhị nguyên; và Kitô giáo thì không dạy như thế. Sách Khải huyền 12,3-9 nói về một cuộc chiến vĩ đại ở trên trời giữa Thiên thần Micae và những thiên thần khác (Lucifer và một phần ba số đông thiên thần kéo theo hắn). Các thiên thần sa ngã bị quăng vào hỏa ngục, nơi được biết đến như là chỗ của ma quỷ hay quỷ dữ, trong khi đó hai phần ba số thiên thần tốt lành lên trời và vẫn được gọi là thiên thần.
Từ nguyên thủy, Thiên Chúa tạo dựng nên ma quỷ; và những kẻ đi theo quỷ là một số thiên thần bị quỉ lôi kéo. Không giống như con người, các thiên thần không có thân xác. Chúng ta biết vật nào đó, chủ yếu là nhờ vào ngũ quan; và vì thế trí năng của con người trừu xuất ra các ý tưởng từ các dữ liệu cảm quan này. Các thiên thần không nhìn, không nghe, không nếm, không ngửi hoặc không cảm giác được. Vì thế, tất cả những tri thức các ngài có là do được Thiên Chúa ban cho các ngài tại thời điểm Thiên Chúa tạo nên trí năng của các ngài. Các thiên thần biết mọi sự ngay khi các ngài được tạo dựng. Những chọn lựa hay quyết định của các ngài không thể thay đổi và vĩnh viễn. Các thiên thần không thể thay đổi tâm trí của chính mình. Các ngài có một cơ hội và chỉ một cơ hội, nhưng các ngài biết điều đó trước khi thực hiện quyết định của mình. Con người có thể có thông tin bất toàn do bởi cảm giác bất toàn hoặc do phán đoán bất toàn bởi khả năng lý trí của họ về những thông tin được cung cấp. Chẳng hạn, một ảo giác không là một thí dụ nơi mà con mắt của chúng ta đang lừa dối chúng ta. Thay vào đấy, đó là một phán đoán không chính xác trong tâm trí. Khi một người nào đó kết luận rằng một cây bút chì trong một ly nước bị gấp lại- khi trong thực tế, tia ánh sáng bị gấp lại ngang qua nước- đó là mắt của chúng ta dẫn chúng ta đi đến kết luận đó.
Lucifer và các thiên thần khác đã được cho một cuộc thử thách. Thử thách gì chúng ta không biết. Không có thiên thần nào thực sự ở trên trời trong suốt thời gian thử thách hoặc trước cuộc thử thách. Một lần ở trên thiên đàng bạn có thể không bao giờ bỏ đi, cũng không bao giờ muốn bỏ đi. Các thiên thần đã chứng tỏ mình với Thiên Chúa, nên Thiên Chúa cho họ một cuộc thử thách. Các thần học gia đã suy tư về thời kỳ sự việc này đã xảy ra. Một số người cho rằng chính Thiên Chúa đã mặc khải cho họ biết rằng Ngài đã tạo ra loài người tiếp theo sau đó và rằng Ngài đã thử thách loài người. Kẻ nào vượt qua được cuộc thử thách này thì sẽ được phần thưởng nước trời. Lucifer là một trong những thiên thần thông minh nhất, và thật là hữu lý khi suy ra rằng Lucifer kiêu hãnh không muốn chia sẻ thiên đàng với thụ tạo thua kém như con người. Các thiên thần vượt xa chúng ta về vể đẹp, trí thông minh, quyền lực như bạn và tôi ở trên bầy kiến, hoặc ngay cả đám vi khuẩn.
Một số thần học gia khác giả định rằng Thiên Chúa để lộ sự thật Ngài sẽ tạo dựng con người, con người sẽ phạm tội, và Thiên Chúa sau cùng sẽ tha thứ cho con người vì trí năng và ý chí của con người không giống như các thiên thần. Chúng ta có thể thay đổi tâm trí của chúng ta và chúng ta có thể hối lỗi về những điều xấu hoặc chúng ta có thể trở nên tồi tệ sau một cuộc đời tốt lành. Chúng ta có khả năng để tốt hơn hoặc tệ hơn, đó là điều làm cho chúng ta khác với các thiên thần vốn là những kẻ chỉ có một cơ hội làm tốt hoặc làm xấu. Các học giả quảng bá cho lý thuyết này tin rằng Lucifer đã phản loạn vì cho rằng con người được cho một cơ hội để hối cải hoặc con người sẽ được cứu độ bởi Đấng Cứu Chuộc trong khi các thiên thần sa ngã sẽ phải trải qua hình phạt và sự nguyền rủa vĩnh viễn.
Một số giả thuyết khác cho rằng Thiên Chúa đã tỏ lộ một thị kiến về Ađam và nói rằng, một ngày kia, con cháu của Ađam phải được quyền thờ phượng Thiên Chúa; và sự kiêu ngạo của Lucifer làm cho tâm hồn hắn trở nên đầy giận giữ, thù hận. Làm sao thiên thần lại phải bị khuất phục trước dòng dõi con người, một thụ tạo thấp hèn này? Tất nhiên, con người này được quy về Đức Giêsu Kitô, Đấng trong Ngôi vị thần linh là Con Thiên Chúa, nhưng trong ngôi vị nhân loại của Người là Con Người, hoặc là Con của Ađam. Thiên Chúa, một ngày kia sẽ nhận lấy bản tính nhân loại và trở thành một người như chúng ra, nhưng sẽ không bao giờ nhận lấy bản tính của thiên thần và trở nên giống như họ, điều ấy đã có thể làm Lucifer tức điên lên.
Bất cứ thử thách nào ở trong Kinh Thánh (đây là điều hoàn toàn suy lý) nói với chúng ta rằng Lucifer và một phần ba của ông đã bị đánh bại bởi Micae và hai phần ba số thiên thần tốt lành khác. Một lần nữa ở hỏa ngục, hắn được biết đến cách vĩnh viễn như là quỷ, tức Satan hoặc là một Kẻ Xấu xa. Hắn ta đã tự chuốc lấy hậu quả do chính hắn gây ra. Thiên Chúa cho hắn một cơ hội, như Thiên Chúa đã cho Ađam và Evà một cơ hội. Thiên Chúa đã cho Giuđa cơ hội; ông ta có thể đã chọn lựa cách tự do không phản bội Đức Kitô vì 30 đồng bạc, hoặc, sau khi ông ta phạm tội, ông ta có thể đã hối hận — như Phêrô và các môn đệ khác đã làm, họ vốn là những người đã làm Đức Giêsu thất vọng khi Ngài cần họ nhất. Ngay cả những kẻ hung ác đọc tài xấu xa như Adolf Hitler hay Josef Stalin ngay từ đầu được tạo dựng nên tốt lành. Mỗi người chọn lựa tự do trở nên và dấn mình vào điều xấu. Mẹ Têrêsa Calcutta chọn lựa tự do là làm điều tốt và trở nên người tốt trong khi Mẹ còn sống. Mẹ đã có thể được chọn con đường dẫn đến đêm tối, sự xấu và tội lỗi, nhưng Mẹ đã chọn con đường đi đến sự tốt lành và thánh thiện.
Nếu Thiên Chúa biết trước rằng Lucifer sẽ đi vào con đường xấu, tại sao lại tạo nên hắn? Tại sao không tạo lập cho quỷ một vũ trụ riêng? Một câu hỏi hay. Một lần nữa, hãy nhớ rằng Thiên Chúa tạo nên sự tốt lành. Chỉ các thụ tạo với ý chí tự do có thể chọn điều xấu và tội lỗi, và vì thế đối mặt với hậu quả của lựa chọn của họ. Nếu Thiên Chúa ngăn chặn ma quỷ từ khi tạo dựng chỉ vì sau này, sau khi được tạo dựng, Lucifer sẽ chọn lựa cách tự do đi vào con đường xấu, thì điều đó tương tự như việc chẳng có chút ý chí tự do nào. Nếu chỉ những người chọn điều tốt được cho phép tồn tại, vậy tự do là gì? Điều chúng ta có thể chọn lựa để làm điều tốt hoặc làm điều xấu (mặc dầu không chọn điều gì là tốt hoặc xấu) có nghĩa là có một hậu quả bởi những quyết định của chúng ta. Có phải những người xấu và các thiên thần xấu không được cho phép tồn tại trước khi họ thực hiện lựa chọn của họ, nó sẽ không chỉ là như thế. Nó là sự kết án một con người trước khi họ phạm tội ác. Hình phạt phải đến sau sự việc, không chỉ trong việc đề phòng nó. Chẳng hạn, hình dung cha mẹ kỷ luật một đứa trẻ 2 tuổi vì hành vi xấu mà bé sẽ cam kết khi còn một thiếu niên.
Chuyển ngữ: Nhóm Maiorica, Học viện Dòng Tên
Nguồn: Rev. John Trigilio JR., Ph.D., and Rev. Kenneth D. Brighenti, Ph.D., The Catholicism Answer Book- The 300 Most Frequently Asked Question, (Naperville, Illinois: Sourcebooks, Inc., 2007), 13- 15.
