Nói đến lạc giáo là nói đến một quan điểm đối nghịch lại những giáo huấn có thẩm quyền của Giáo hội và cổ võ một sự chia cắt khỏi thân thể chính thức của các tín hữu. Trong Giáo hội Công giáo, lạc giáo nói đến bất kỳ tín hữu Công giáo nào từ khước hoặc nghi ngờ bất cứ một chân lý nào vốn thuộc về Kho Tàng Đức Tin hoặc mặc khải buộc phải tin. Sự từ khước công khai có thể dẫn đến vạ tuyệt thông. Giáo Luật 1364 phát biểu rằng “một người bội giáo, lạc giáo, hoặc ly giáo sẽ bị vạ tuyệt thông tiền kết”.
“Lạc giáo” trong tiếng Hy Lạp có nghĩa “bè phái” (faction). Lạc giáo đã tồn tại từ khi Giáo hội được thành lập. Trong thư 2 Cr 11:13, Thánh Phaolô đã nói: “Vì những kẻ đó là tông đồ giả, là thợ gian xảo, đội lốt tông đồ của Đức Kitô”. Rồi trong các thư của thánh Gioan, 1 Ga 2:19 có nói: “Chúng xuất thân từ hàng ngũ chúng ta, nhưng không phải là người của chúng ta; vì nếu là người của chúng ta, chúng đã ở lại với chúng ta. Nhưng như thế mới rõ: không phải ai ai cũng là người của chúng ta”. Cuối cùng, Thánh Phêrô cảnh báo trong thư 2 Pr 2:1: “Trong dân cũng đã từng xuất hiện những ngôn sứ giả; giữa anh em cũng vậy, sẽ có những thầy dạy giả hiệu, đó là những kẻ sẽ lén lút đưa vào những tà thuyết dẫn tới diệt vong. Vì chối bỏ vị Chúa Tể đã chuộc họ về, họ sẽ mau chóng chuốc lấy hoạ diệt vong”.
Lạc giáo có thể bị ngăn chặn bằng việc lắng nghe thẩm quyền giáo huấn đích thật của Giáo hội, tức Huấn Quyền. Huấn Quyền được thiết lập bởi Đức Giáo Hoàng và các Giám mục khi các ngài kết hiệp với Đức Giáo Hoàng hoặc khi các Giám mục giảng dạy các giáo huấn vững chắc trong Kho Tàng Đức Tin. Thần Khí đã trao ban ơn bất khả ngộ cho Đức Giáo Hoàng khi ngài giảng dạy những vấn đề về đức tin và luân lý. Tính bất khả ngộ là ơn giúp Đức Giáo Hoàng không phạm sai lầm. Điều này rất quan trọng để mọi thế hệ cho đến tận thế sẽ được hướng dẫn bởi chân lý vững bền trên đường tiến về quê trời.
Có nhiều lạc giáo đã tồn tại thời Giáo hội sơ khai và kéo dài mãi đến thời Trung Cổ. Một vài lạc giáo đã tái xuất hiện và bị đưa ra ánh sáng khi cố gắng sử dụng những từ ngữ khác biệt nhằm lôi kéo một thế hệ mới. Một vài trong số các lạc giáo nguy hiểm nhất đã tập trung vào Đức Kitô Giêsu: Thuyết Arius (Arianism) cho rằng Con Thiên Chúa được tạo thành chứ không thực sự có thiên tính, Ảo Thân Thuyết (Docetism) cho rằng nhân tính của Đức Kitô và những đau khổ của Người không có thật và Thuyết Nestorius (Nestorianism) là một biến thể khác của Thuyết Arius.
Nguồn: Rev. John Trigilio JR., Ph.D., and Rev. Kenneth D. Brighenti, Ph.D.,
The Catholicism Answer Book- The 300 Most Frequently Asked Question,
(Naperville, Illinois: Sourcebooks, Inc., 2007), 276-277.
