Với chữ ký của Đức Hồng Y Giuseppe Versaldi, Tổng Trưởng Bộ Giáo Dục Công Giáo và Đức TGM Angelo Vincenzo Zani, Thư Ký, ngày 23 tháng 01 năm 2018, Tòa Thánh đã phê chuẩn việc liên kết đào tạo thần học của Học Viện Thánh Giuse – Dòng Tên Việt Nam, thành phố HCM với Phân Khoa Thần Học Loyola (Loyola School of Theology – LST), Đại học Ateneo de Manila, thành phố Quezon, Philippines. Sau quyết định này của Tòa Thánh, Học Viện Thánh Giuse Dòng Tên Việt Nam trở thành cơ sở đào tạo thần học thứ hai liên kết với LST, sau Chủng Viện Thần Học Thánh Gioan Vianney do Dòng Tên Philippines điều hành tại Tổng Giáo phận Cagayan de Oro, Philippines.
Năm nay, Học Viện Dòng Tên chính thức tuyển sinh Chương trình Cử nhân Thần học cho năm học 2018-2019. Nhân dịp này, nhóm Maiorica của Học viện Dòng Tên thực hiện cuộc trò chuyện với Cha Giuse Phạm Tuấn Nghĩa, S.J., Viện Trưởng Học Viện Dòng Tên. Sau đây là nội dung cuộc trò chuyện:
Con kính chào Cha Viện Trưởng Học Viện Dòng Tên.
- Thưa Cha, như chúng con được biết Học viện Dòng Tên hiện nay tại Thủ Đức được xây dựng vào năm 2007, nhưng có lẽ Học Viện đã được hình thành trước đó khá lâu rồi. Vậy Cha có thể chia sẻ cho chúng con về lịch sử hình thành và phát triển của Học viện Dòng Tên không ạ?
Chào thầy. Như thầy biết, cơ sở Học Viện Dòng Tên (HVDT) hiện nay tọa lạc tại Quận Thủ Đức (TP.HCM), đã được Cha Bề Trên Cả Dòng Tên Peters Hans Kolvenbach chúc lành vào ngày 7 tháng 7 năm 2007, như vậy đến nay, cơ sở mới này đã hiện diện được gần 11 năm.
Học Viện Dòng Tên có danh xưng chính thức là Học Viện Thánh Giuse. Danh xưng này đã có từ niên học 1969-1970, tức là cách đây gần 50 năm, khi các cha và các thầy học viên Dòng Tên lúc đó, đang ở Đà Lạt, chuyển đến sống tại căn nhà ở số 9, Đường Cô Giang, TP. Đà Lạt. Ở vào thời điểm đó, các học viên Dòng Tên được gửi đi học các khóa về Triết tại Đại học Đà Lạt và các khóa Thần học tại Giáo Hoàng Học Viện Thánh Piô X. Đây là hai cơ sở giáo dục quan trọng thời bấy giờ đối với Giáo Hội và xã hội ở Miền Nam Việt Nam.
Trải qua các thăng trầm của lịch sử đất nước sau biến cố 1975, cơ sở của Học Viện Thánh Giuse từng bước được chuyển từ Đà Lạt về khu vực Thủ Đức. Và để đáp ứng tốt hơn nhu cầu huấn luyện các anh em học viên đang ngày một thêm đông, Tỉnh Dòng Tên Việt Nam đã cho xây dựng cơ sở mới, như hiện nay chúng ta đang thấy.
Có thể nói được, Học Viện Thánh Giuse hiện nay, thừa kế 2 di sản của các thế hệ cha anh: (1) Đó là cộng đoàn Học Viện của anh em Dòng Tên (đã mở rộng về con số: 14 khi ở Đà Lạt và hiện nay 76); (2) Đó là cơ sở học thuật, thừa hưởng di sản huấn luyện về Triết và Thần của GHHV Thánh Pio X.
- Bộ Giáo Dục Công Giáo đã phê chuẩn việc liên kết đào tạo giữa HVDT và Trường Thần học Loyola Theology of School, Philippines. Đó quả là niềm vui lớn cho Học viện và từng Học viên đang thụ huấn nơi đây. Xin Cha chia sẻ đôi điều về tiến trình liên kết này, cũng như ích lợi cho Học viên và Học viện!
Chúng ta cùng cảm tạ, ngợi khen Thiên Chúa, và tri ân nhiều người đã giúp tiến trình liên kết của HVT với Trường Thần Học Loyola (Loyola School of Theology), thuộc Tỉnh Dòng Tên Philippines, đạt được kết quả khả quan như thầy vừa nêu. Tiến trình liên kết này đã được khởi động từ năm đầu tháng 3 năm 2013, tức là cách nay 5 năm, sau khi đã được giáo quyền sở tại cho phép.
Việc liên kết nhằm 4 mục đích chính, có ý nghĩa thiết thực đối với HVDT và các học viên đang theo học ở đây: (1) giúp cổ võ việc hợp tác giữa các Tỉnh Dòng Tên trong Vùng Châu Á Thái Bình Dương, cụ thể ở đây là Tỉnh Dòng Tên VN và Tỉnh Dòng Tên Philippines; (2) cung cấp cho các học viên tại HVDT học vị cử nhân thần học (STB) được Giáo Hội công nhận để họ có thể tiếp tục theo đuổi các dự án học thuật cao hơn (thạc sĩ, tiến sĩ) ở bất cứ nơi đâu trên thế giới; (3) giúp chuẩn hóa chương trình huấn luyện, đội ngũ giáo sư, BHL của HVDT với các chương trình tiên tiến đang được áp dụng tại các sơ sở học thuật tương ứng khác của Dòng Tên trên toàn thế giới; (4) giúp các học viên tại HVDT có được chương trình huấn luyện vừa bén rễ sâu trong nền văn hóa, bối cảnh sống tại Việt Nam, đồng thời lại luôn mở ra, sẵn sàng thi hành sứ mạng phổ quát của từng Hội Dòng.
- Điều kiện trở thành Học Viên của HVDT là gì, thưa Cha?
Điều kiện tiên quyết mà HVDT chờ đợi nơi các học viên là họ có được các phẩm chất của một Ki-tô hữu nhiệt tâm: (1) có lòng mến Chúa, yêu người sâu đậm; (2) sẵn sàng phụng sự Chúa và Giáo Hội của Người; (3) có chân tâm phục vụ anh chị em của mình, bất kể họ là ai, thuộc các tôn giáo nào, hoàn cảnh xã hội nào.
Kế đến, HVDT chờ đợi các bạn học viên có được các phẩm chất học thuật sau đây: (1) có tinh thần tôn sư trọng đạo, hiếu học, giúp đỡ bạn bè, tinh thần làm việc nhóm…; (2) có khả năng suy luận và diễn giải tốt; biết mở ra trước những ý kiến, quan điểm khác nhau, đồng thời biết hội nhất cũng như nội tâm hóa các vấn đề Triết học, Đức tin, và Phong hóa; (3) có khả năng tiếng Anh đủ tốt (có thể đọc hiểu, nghe giảng, viết bài bằng tiếng Anh)
Các bạn học viên ngoài Dòng Tên ước muốn theo học chương trình Triế học (3 năm) và Thần học (4 năm) tại HVDT, trước tiên, cần có thư giới thiệu của bề trên tương ứng: của Đức Giám Mục đối với các chủng sinh; của Bề Trên đối với các tu sĩ; của các cha xứ đối với anh chị em giáo dân. Kế đến, các bạn học viên sẽ được kiểm tra kiến thức về tiếng Anh, viết bài luận tiếng Việt về một chủ đề cụ thể, xuất trình các bằng cấp và chứng chỉ thích hợp tương ứng với chương trình mình theo học (Triết, Thần…). Cha Giám Học Triết và Cha Giám Học Thần sẽ quyết định ai là người sẽ được thâu nhận vào các học chương trình tương ứng.
- Mong ước của Cha cho HVDT cho Học Viện và các Học Viên là gì, thưa Cha?
Về phía Học Viện, tôi mong ước: (1) Học Viện từng bước được tăng cường thêm nguồn giáo sư cơ hữu, thành viên Ban Huấn Luyện, cải thiện các cơ sở vật chất (Thư viện; phòng học, giảng đường…), cải tiến chương trình học và các hoạt động (thêm nhiều môn tự chọn, các khóa seminars, các cuộc hội thảo chuyên môn, giao lưu đối thoại tôn giáo…); (2) Hình thành nên trung tâm nghiên cứu Triết Thần, hướng đến việc phục vụ Giáo Hội và xã hội Việt Nam một cách sâu rộng hơn; (3) Tăng cường sự cộng tác và hợp tác giữa các trung tâm hay trường Triết – Thần trong và ngoài nước, để có thể trao đổi sinh viên và giáo sư, chẳng hạn như, ngoài việc cộng tác với Trường Thần Học Loyola (LST), còn từng bước giao lưu, mở rộng hợp tác với các Phân Khoa Triết-Thần của Dòng Tên trên thế giới; (4) Từng bước mở các chương trình đào tạo phù hợp với nhiều thành phần học viên (tu sĩ lẫn giáo dân): các khóa ngắn hạn, các khóa bồi dưỡng (Thần học, triết học, ngôn ngữ, quản trị, công tác xã hội, tư vấn tâm lý…), seminars, chương trình trung hạn (cao đẳng thần học 3 năm), chương trình dài hạn (3 triết và 4 năm thần)
Về phía Học Viên, tôi mong ước: (1) Học viên học và tốt nghiệp nơi đây là những người tông đồ nhiệt thành của Chúa cho Giáo Hội và xã hội hôm nay; họ là những người của Chúa, cho anh chị em của mình; (2) Họ là những người dám thao thức, trăn trở với những vấn đề Triết – Thần nói riêng, cùng những vấn đề hiện sinh của con người hôm nay, biết tư duy, có chính kiến, hội nhất những kiến thức đã học với kinh nghiệm bản thân; không giáo điều, nhưng biết diễn tả đức tin một cách trung tín và sáng tạo; (3) Họ biết ứng dụng cách sáng tạo những kiến thức học được vào môi trường tông đồ mình phục vụ, biết cộng tác và làm việc theo nhóm; (4) Họ không bao giờ bằng lòng với những gì mình đã đạt được, nhưng luôn tâm niệm, cần học hỏi hơn nữa vì “bể học mênh mông”, không tự mãn, tự kiêu, nhưng khiêm tốn học hỏi từ những người đi trước, từ bạn học, từ những người mình được sai đến phục vụ; (5) Họ biết cách nhân rộng, đào tạo được lớp trẻ kế thừa, huấn luyện được những tông đồ nhiệt thành của Chúa cho thế giới hôm nay; (6) cuối cùng, họ là cầu nối giữa HVDT với những ai muốn theo học hay nâng đỡ Học Viện này.
Xin cảm ơn Cha đã dành thời gian cho cuộc trò chuyện này. Xin kính chúc Cha luôn mạnh khỏe, bình an trong Chúa Kitô.
Thực hiện: Công Trình, SJ
