154. Nét nổi bật trong cuộc đời và sự nghiệp của Averroes là gì?
Averroes (kh.1126-1198) sinh trưởng trong một gia đình nổi danh về luật và thẩm phán, chính bản thân ông cũng được đào luyện như một luật sư về cả lãnh vực dân sự lẫn tôn giáo. Vào năm 1153, ông du hành từ Cordoba tới Marrakesh và xác quyết Aristotle đã đúng khi tuyên bố rằng thế giới hình tròn khi ông có thể quan sát Canope, một ngôi sao không thể thấy được ở Tây Ban Nha. Ông đóng vai trò vừa là cố vấn vừa là ngự y của vua Hồi giáo của Marrakesh, người thúc đẩy một loạt những chú giải về Aristotle. Những bài viết của ông gồm các luận thuyết về y khoa và thiên văn học, nhưng tác phẩm được biết tới hơn cả lại là The Incoherence of Incoherence vốn là một đáp trả đối với tác phẩm The Incoherence of the Philosophers của al-Gazali (1058-1111). Trong tác phẩm này, Averroes đã bảo vệ lý trí tự nhiên như là một phương tiện để đạt được sự hiểu biết trong mọi lãnh vực. Qua lý trí tự nhiên, Averroes và những người sau ông nhắm tới những tiến trình tư tưởng thông thường hơn là trực giác hay mạc khải tôn giáo.
Averroes cũng viết một loạt chú giải về Aristotle. Những trước tác này có tầm ảnh hưởng lớn đối với các học giả Tây phương thời Trung cổ. Khi những lý giải về Aristotle của ông không còn phù hợp với những giả thiết của riêng mình, ông viết “những bổ sung” chi tiết về tư tưởng này. Ví dụ, tác phẩm Physics và On the Heavens của Aristotle được biên soạn như hai tác phẩm riêng biệt và dựa vào những loại quan sát khác nhau. Dưới sự ảnh hưởng của tư tưởng Plato, Averroes cho rằng, chúng được kết hợp với nhau.
- Những tư tưởng đáng chú ý nhất của Averroes là gì?
Toàn bộ lối nhìn thuộc trường phái Aristotle của Averroes (kh. 1126-1198) được khuôn đúc bởi những quan điểm thuộc Plato, phần nào vì ông đã sai lầm khi nhìn nhận toàn bộ tư tưởng của Hy lạp cổ đại là một hệ thống thống nhất được liên kết khi soạn thảo. Ông cũng tin rằng, theo Aristotle, mọi khoa học có thể được nghiên cứu với cùng một ý nghĩa của “being”, trong khi Aristotle từng nhấn mạnh rằng những ngành khoa học là khác nhau và chủ điểm của nó vốn dĩ khác biệt. Averroes đã nhìn tất cả tự nhiên như là một trật tự hài hoà. Khi bàn về chủ đề bất tử, thuyết nhất thể này (holism) được liên kết với quan điểm của ông rằng, những linh hồn cá nhân không được phân biệt với các linh hồn khác sau khi chết, nhưng kết hợp thành một mô thể (form).
Averroes cũng lý giải về Aristotle trong việc nhìn nhận rằng trái đất là vĩnh cửu, điều này chống lại học thuyết Kitô giáo về tạo dựng. Trong tác phẩm On the Harmony between Religion and Philosophy, Averroes đã nỗ lực để cho thấy cùng một chân lý có thể đạt được ngang qua những phương tiện khác nhau: tính biện chứng trong luật, triết học cho những người thành thạo trong việc sử dụng lý trí thuần tuý và tính hùng biện dành cho những người chỉ có được một nền giáo dục tổng quát.
Nguồn: Naomi Zack, Ph.D., The Handy Philosophy Answer Book, (Visible Ink Press, 2010), 68 – 69.
