- Thánh Tôma Aquinô có thể giải quyết được mâu thuẫn giữa Đức tin và lý trí không?
Thánh Tôma Aquinô (1224-1274) định nghĩa lại đức tin như là một loại hiểu biết hơn là một cảm nhận cụ thể hay thái độ của tâm trí. Như thế, ngài cho rằng đức tin rơi vào giữa quan điểm và hiểu biết khoa học. Đức tin lớn hơn quan điểm vì nó bao hàm sự đồng thuận mạnh mẽ hơn, như một hành vi của ý chí, và nhỏ hơn hiểu biết khoa học vì nó thiếu bằng chứng thực tế vốn có thể buộc phải đồng ý.
Thánh Thomas cho rằng, triết học đang lý luận dựa trên hiểu biết hay kinh nghiệm hiện tồn, đưa tới hiểu biết mới, điều mà ngài gọi là “con đường của sự khám phá.” Ngài tin rằng, triết học cũng sử dụng lý lẽ để xác thực những niềm tin nhờ truy về những nguyên lý cơ bản mà ngài gọi là “con đường của sự quy về.” Triết học trở thành thần học khi những niềm tin mà nó khởi đầu với được dựa trên đức tin. Kế đến, có hai loại thần học: những chân lý trong Thánh Kinh vốn được nghiên cứu vì mục đích riêng của chúng, và siêu hình học hay những giải thích dựa trên những nguyên lý tôn giáo.
Dẫu quan niệm thần học của ngài thuộc về siêu hình học, thánh Thomas đã thực sự phân biệt giữa triết học và thần học. Thí dụ, trong tác phẩm De Aeternitate Mundi, mặc dù ngài ở trong niềm tin tôn giáo cho rằng vũ trụ không vĩnh cửu, ngài nói, nó có thể vĩnh cửu dựa trên lý lẽ triết học. Nói chung, tách khỏi mạc khải tôn giáo, thánh Tôma Aquinô cho rằng, chúng ta nhận được sự hiểu biết của mình từ kinh nghiệm giác quan và hiểu biết lý tính của kinh nghiệm giác quan.
- Những quan điểm của thánh Aquinô về khoa học?
Như một người theo trường phái Aristotle, thánh Tôma Aquinô (1224-1274) tin rằng, mọi vật thể có vị trí thích hợp của nó. Ngài cũng theo lối nhìn về thiên văn học của những người phái Eudoxian cho rằng Trái đất là trung tâm của từ 49 đến 53 những thiên thể đồng tâm. Tuy nhiên, ngài nghĩ rằng những kết luận khoa học đòi hỏi sự phán đoán và đánh giá, nên mọi tìm tòi và báo cáo nên được suy xét cẩn thận và được đối chiếu. Ngài cũng nhìn nhận thông tin khoa học có thể bị thay đổi và xét lại, ấy cũng là một luận điểm mạnh mẽ của chủ nghĩa kinh nghiệm hiện đại.
166. Thánh Aquinô nghĩ sao về linh hồn?
Mặc dù thánh Tôma Aquinô (1224-1274) đã nghiên cứu cẩn thận và kỹ càng những gì được biết tới về giác quan con người, lý trí, ý chí và cảm xúc nói chung, ngài tin rằng, con người là tổng thể của tất cả những năng lực hay “những tài năng” ấy. Ngài nhìn nhận cách đơn giản là, Thân xác thể lý là chất thể hay vật chất của một con người, và mô thể của nó hay linh hồn là “hình thức bản chất” của nó. Việc linh hồn có thể hiểu những chân lý chung và thực hành ý chí tự do chứng tỏ tính không phải vật chất (non-materiality) của nó. Thực tại của linh hồn là tính thiêng liêng của nó. Vì linh hồn không thể bị phân chia, linh hồn không thể bị hư nát và vì thế nó mang tính vĩnh cửu. Hơn thế, vì linh hồn không bị phân chia nên nó không thể là kết quả của sự thừa kế mang tính sinh học, nhưng được Thiên Chúa tạo dựng trực tiếp, từng thời điểm một con người được tạo nên. Sự can thiệp siêu nhiên lúc sinh đưa ra cho tiến trình sinh học về sự sinh ra của con người một phẩm giá và tính thiêng liêng vốn nâng cao vị trí của hôn nhân.
Nguồn: Naomi Zack, Ph.D., The Handy Philosophy Answer Book (Visible Ink Press, 2010), 73-74.
